20 жылдык мааракесине карата Глобалдык фонд анын таасири жана анын жеңиштери тууралуу окуяларды заттар менен бөлүшүүдө.
Быйыл Глобалдык Фонд дүйнө жүзү боюнча СПИД, кургак учук жана безгек менен күрөшүүнүн 20 жылдыгын белгилөөдө. Кыргызстанда ПРООН Глобалдык фонддун грантынын негизги алуучусу болуп саналат жана өкмөттүк өнөктөштөр, бейөкмөт уюмдар жана коомчулуктар менен бирге кургак учук менен ВИЧти көзөмөлдөөгө жардам берип келет. 20 жылдык мааракесине карата Глобалдык фонд анын таасири жана анын жеңиштери тууралуу окуяларды заттар менен бөлүшүүдө.
Дильшат Хаитов
«Казан менин кургак учуктан жаңы чыккан бейтаптарга жана башка аялуу адамдарга жардам берүү боюнча жасаган ишимди билдирет. Буга чейин биз дайыма бир көйгөйгө туш болуп келгенбиз: бейтаптар кургак учуктан дарыланууну каалашкан, бирок алар жашаганга жери жок болчу. Алар таблетка алууну каалашкан, бирок уктаар жери жок болчу. Быйыл Глобалдык фонддун грантынын алкагында ПРООН менен макулдашуунун аркасында оор турмуштук кырдаалга туш болгон кургак учук менен ооруган бейтаптар үчүн убактылуу жашоо борборун ача алдык. Глобалдык фонддун каражатына ПРООН ижара акысын төлөп, бардык эмеректерди жана техниканы, анын ичинде жаңы казан сатып алды. Бул жерде кардарлар күнүнө үч маал өз алдынча тамак жасай алышат. Аларды тиш щеткаларынан баштап таза шейшептерге чейин камсыздайбыз. Алар кийген кийими менен гана жүрө алышат, башка эч нерсе жок. Бул борбордун аркасында жашай турган жери жок адамдар дарыланып, медициналык, социалдык жана психологиялык кеңештерге кайрыла алышат. Кээ бирлери тамак жегени же кир жууганы эле келишет.
Эгерде Глобалдык фонд менен ПРООНдун колдоосу болбосо, Кыргызстанда мындай баш калкалоочу жайларыбыз болмок эмес”.
Бактыгуль Алмерекова
«Мен таблетка кутучасын көргөндө дароо эле 2000-жылдардын башын эстейм, ал кезде биздин өлкөдө кургак учукка каршы дарылар жетишсиз болуп, кезек күтүүлөр болуп, дарыгерлер кайсы бейтапты дарылаарын, кимди дарылоону тандап алышчу. дагы бир нече убакыт дарылоонун башталышын күтөт. Бул убакыт бардыгы үчүн, бейтаптар үчүн да, дарыгерлер үчүн да абдан оор болду. Анткени адамдын тагдырын тандап, чечиш өтө кыйын.
Глобалдык фонддун келиши менен кургак учукка каршы дары-дармектер менен камсыздоо маселеси чечилип, баары өткөндө калды. Азыр мен Глобалдык фонд тарабынан каржыланган ПРООНдун долбоорунда иштегениме, биз бейтаптарга кам көрүп жатканыма жана дарыгерлер кайсы бейтапты биринчи дарылоону тандабай турганына сыймыктанам».
Екатерина Заболотнева
«Бүгүн аутрич кызматкерлерине бекер шприцтерди берип жатканда шприц жерге түшүп калган окшойт. Кадимки медициналык шприц. Анан эмнегедир ушундай шприцтерди биринчи жолу көргөнүм эсиме түшүп, кутуга ыргытам деп жаттым. Анан мен баңгизаттарды колдондум, биз таза шприцтер жөнүндө ойлогон да эмеспиз – ашканада эски, бир жолу колдонулуучу шприц жатыптыр, баары үчүн, бул бизге жетиштүү болчу.
Биз үчөөбүз, баарыбыз бири-бирибизди таанып, ден соолугубуз жакшы окшойт. Аптекага барууга күчүм жетпеди, кошумча тыйыным да жок болчу. Анан менин жашоом көптөгөн баңгилердин кадимки сценарийи боюнча өнүгүп кетти – мен жумушсуз калып, үйдөгү баарын саттым. Ден соолугум начарлай баштады, полиция... Мен 25 жашта элем, ыдырап жаттым.
Анан досум чалып, эски шприцтердин ордуна бекер шприц алып келүүнү сунуштады. Бул абдан кызыктуу болгондуктан, мен ага келүүгө уруксат бердим, ал бир топ шприцтерди алып келип, мага ВИЧтин алдын алуу жана Глобалдык фонд жөнүндө маалымат деңизин жүктөдү. Анан ал мага мен күтпөгөн үмүт берди. Ал мага метадон терапиясы жөнүндө айтып берди. Бул менин жашоомду өзгөрттү.
Реабилитацияга баруучу жол узак жана тайгак болду. Мен акырындап нормалдуу жана сергек жашоого үйрөндүм. 2008-жылы мен RANS Plus компаниясында мага окшогон адамдарга жардам берүү үчүн аутрич-кызматкер болуп калдым. Анан окуп, иштеп, кайра окудум, консультант, анан долбоордун координатору болдум.
Кыйынчылыктарды жеңүүнү, денемди, акылымды жана жан дүйнөмө кам көрүү жана башкаларга жардам берүүнү үйрөндүм. Мага жакшы адистер жана ар кандай уюмдар – психологдор, юристтер, хирургдар, консультанттар жана башка көптөгөн сонун адамдар жардам беришти, бирок ал ар дайым Глобалдык фонд тарабынан колдоого алынып, каржыланып турду.
Глобалдык фонд мени куткарды деп айта алам. Менден жана Глобалдык Фонддун/ПРООНдун Долбоорунун аркасында азыр Бишкекте жардам берип жаткан дээрлик төрт миң баңги затынан баш ийген таазим».
Динара Дуйшенова
«Мен Глобалдык Фонд жөнүндө биринчи жолу 2009-жылы биздин өлкө Глобалдык Фонддун грантына биринчи арызын даярдап жатканда билдим. Мен ошондой эле метадон менен алмаштыруучу терапия программалары жөнүндө биринчи жолу уктум.
Жети жылдан кийин мен ПРООН менен Глобалдык фонддун биргелешкен долбоорунун алкагында алмаштыруучу терапия программасын жетектей баштадым. Мен бул программа кардарлардын жашоосуна оң таасирин тийгизгендигине күбө болдум жана алардын канчасы кадимки жашоого кайтып келгенин көрдүм.
Менин эсимде калган бенефициарлардын бири бул программага 2007-жылы кошулган Ислам. Анын жашоосу кескин өзгөрүп, Кыргызстанда бул дарылоону активдүү жайылта баштаган, анын баңгиге көз каранды адамдардын ден соолугуна жана тагдырына тийгизген оң таасири тууралуу айтып берди.
Ислам баңгизатын токтотуп, жумуш таап, үй-бүлө кура алды, азыр эң сонун ата. Республикалык наркологиялык борбордо кеңешчи болуп иштеп, тажрыйбасын башкаларга жардам берүү үчүн колдонот.
Мен Глобалдык Фонддун “глобалдык” командасынын бир бөлүгү болгондугума жана Глобалдык Фонддун Кыргызстандагы миссиясын илгерилетүүгө кичинекей жеке салымымды кошконума сыймыктанам. Жана мен Ислам сыяктуу адамдарды билүү үчүн сыймыктанам, алар биздин программалардын иштээрин ачык далилдеп турат».
Умай Султанова
«Мен аутрич-кызматкер катары секс-кызматкерлерге ВИЧке тесттен өтүүгө жардам берем. Менин миссиям секс-кызматкерлерге ВИЧ жөнүндө эң керектүү маалыматты жеткиликтүү жана түшүнүктүү тилде берүү. Бул келечекте жаңы ВИЧ инфекцияларынын алдын алууга жардам берет. Тесттен өтүп жаткан учурда мен аларга профилактика жөнүндө айтып берем, эгерде натыйжа оң болсо, антиретровирустук дарылоону өз убагында баштоо эмне үчүн маанилүү.
Мен үчүн экспресс тестирлөө жана сапаттуу кеңеш берүү менин ишимде жана жалпысынан ВИЧ программаларында эң маанилүү эки нерсе. Мен ар дайым кардарларыбызды коргоого, ишендирүүгө жана билдирүүгө аракет кылам.
Мен Глобалдык Фонддун командасынын мүчөсү болгонума жана башкаларга ден-соолукта болууга жардам берип жатканыма сыймыктанам».
Гульнара Самиева
«Ош шаарындагы кургак учукка каршы бөлүмүндө фтизиатр болуп иштегениме 20 жылдан ашты. Бир нече жыл мурун биздин кеңседе пациенттердин маалыматын электрондук башкаруу үчүн компьютер орнотулган. БУУӨП/Глобалдык Фонддун биргелешкен долбоору тарабынан каржыланган жаңы компьютерлердин аркасында биз пациенттер тууралуу бардык маалыматтарды жаздыруу үчүн электрондук маалымат базасына кире алабыз. Биз азыр ар бир пациент үчүн лабораториялык жыйынтыктарды алар даяр болгондон кийин электрондук почта аркылуу алабыз.
Биздин уюмдун бардык дарыгерлерге компьютер сатып алууга чамасы жетчү эмес. Глобалдык фонддун аркасы менен биз азыр бир чыкылдатуу менен бардык пациенттер тууралуу маалыматты ала алабыз.
Мария Личаню
«Планшет менин көчө юристи катары ишимдин ажырагыс бөлүгү болуп калды. ПРООН/Глобалдык фонддун долбоорунун бир бөлүгү болгон бул жумушта мен ВИЧке чалдыккан адамдарга, ошондой эле башка аялуу топторго алардын укуктарын коргоого жардам берем.
Менин ишимдин маанилүү бөлүгү – адам укуктарынын бузулушун каттоо. Планшетке ээ болгонго чейин, мен офиске кайра барып, аны жасоо үчүн интернетке кирүүм керек болчу. Эми менде жана башка коомдук жактоочуларда бул көйгөй жок.
Эми биз талаада иштей алабыз, бул биздин ишибизди бир топ жеңилдетет. Эң негизгиси, кардарлар керектүү юридикалык жардам алуу үчүн кеңсебизге келип убара болбошу керек.
Жеке денгээлде, бул жумуш мага чакыруу табууга жардам берди. Көчө юристи болуп иштөө мени жарандык укуктар боюнча билим алуу үчүн юридикалык факультетке барууга түрткү болду».
